Europejska Stolica Kultury

Czym jest Europejska Stolica Kultury?

EcoC-mapa@2x

Europejska Stolica Kultury to jedna z najbardziej znanych i najdłużej działających inicjatyw kulturalnych Unii Europejskiej. Jego głównym celem jest zaprezentowanie różnorodności kultur europejskich oraz promocja współpracy kulturalnej w Europie. Zdobycie tytułu Europejskiej Stolicy Kultury oznacza nie tylko prezentację sztuki na całorocznym festiwalu w 2026 roku, ale także ogólna transformację miasta, przedefiniowanie jego profilu w kontekście europejskim.

Wpływ Europejskich Stolic Kultury na lokalną kulturę i rozwój jest dalekosiężny. Wytwarza impuls dla podmiotów kulturalnych I operatorów turystycznych w regionie; nadaje miastu międzynarodowy charakter i podnosi jego europejski wizerunek; może zmobilizować mieszkańców do działania i podnieść jakość życia w mieście. Tym samym Europejska Stolica Kultury, to nie tylko projekt kulturalny czy artystyczny, ale także szansa na szeroką rewitalizację miasta i ożywienie w wielu obszarach.

Jak wybierana jest Europejska Stolica Kultury?

Selekcja odbywa się w dwóch turach. W pierwszej turze Żylina złożyła 60-stronicową aplikację, którą została 15 grudnia 2020 roku przesłana do Ministerstwa Kultury Republiki Słowackiej. Między innymi nakreśliliśmy ogólną strategię projektu i obszerny program artystyczny. Następnie powinniśmy przedstawić tę kandydaturę międzynarodowemu jury złożonemu z 12 niezależnych ekspertów europejskich. Druga runda konkursu obejmuje zwykle od trzech do czterech miast kandydujących, ich nazwy zostaną opublikowane 5 lutego 2021 roku.

W drugiej rundzie od kandydatów oczekuje się, że będą dalej rozwijać program, pogłębiać strategię i udoskonalać konkretne obszary swojej kandydatury. Drugi, bardziej szczegółowy wniosek zostanie złożony w sierpniu 2021 r., a następnie we wrześniu jury odwiedzi miasta kandydujące. Zwycięzca tytułu będzie znany do końca 2021 roku. W związku z tym w przypadku przyznania nam tytułu faza realizacji rozpocznie się w 2022 roku, potrwa do 2026 roku i obejmie kolejny okres oceny w 2027 roku.

Jury ocenia wnioski według sześciu głównych kryteriów:

  • Wkład w długoterminową strategię kulturową
  • Treści kulturalne i artystyczne
  • Wymiar europejski
  • Wpływ – udział lokalnej ludności
  • Zarządzanie i kontrola

Jak przebiega projekt Europejska Stolica Kultury i jak jest finansowany?

Europejskie Stolice Kultury są wybierane i formalnie mianowane na cztery lata przed rokiem nadania tytułu, w przypadku Słowacji pod koniec 2021 r. Choć wydaje się to być stosunkowo długi czas, doświadczenia z minionych miast pokazują, że ten okres jest niezbędny dla właściwego planowania i przygotowania kompleksowych, całorocznych wydarzeń i dla strategicznej infrastruktury. W celu zorganizowania całego procesu zazwyczaj tworzy się nową, niezależną organizacja.

Wraz z tytułem miasta zazwyczaj otrzymują Nagrodę im. Meliny Mercouri oraz wsparcie finansowe Komisji Europejskiej w wysokości 1,5 mln euro, które jest przyznawane rok przed rokiem tytułu. Jednak większość budżetu składa się ze środków własnych miasta, instytucji regionalnych, krajowych i innych środków europejskich, a także z zasobów własnych organizacji i sektora prywatnego. W 2020 roku Ministerstwo Kultury Republiki Słowackiej ogłosiło, że zostanie udzielone wsparcie w wysokości 40 mln euro przeznaczone na inwestycje w infrastrukturę kulturalną w nagrodzonym mieście i zostanie również przyznane wsparcie finansowe na realizację programu w mieście. Inwestycje z budżetu publicznego są zwykle stosunkowo wysokie, ale doświadczenie pokazuje, że zwrot z inwestycji w lokalną gospodarkę jest znacznie wyższy (przykład -w projekcie Koszyce 2013 – jedyne jak dotąd miasto słowackie z tytułem ESK – wpływy wyniosły 1,6 EUR na każde zainwestowanych euro, było 800 000 odwiedzających, powstało 771 nowych miejsc pracy).

Europejskie wyzwania

Naszym zamiarem jest nadanie programowi silnego wymiaru europejskiego w 2026 r., korzystając z najnowszych trendów w sztuce zająć się podjęciem najpilniejszych wyzwań społecznych i środowiskowych. Oto wyzwania o zasięgu ogólnoeuropejskim, na których chcemy się koncentrować:

Podkreślamy potrzebę zmiany naszego stylu życia wraz z narastającym kryzysem klimatycznym, wprowadzając sztukę do natury na Festiwalu -SCAPE, który odzwierciedla kulturę leśną i górską, a także wspierając bardziej  zrównoważone miasto poprzez  innowacje gospodarki obiegu zamkniętego, techniki kreatywne upcyklingu w projekcie  CC: Circular Culture..

W naszym laboratorium medialnym MediaLab razem z organizacją Reporterzy  bez granic planujemy zająć się przyszłością wolności słowa we wszelkiego rodzaju artystycznych i dziennikarskich wypowiedziach w Europie w erze cyfrowej, w regionie wstrząśniętym przez morderstwa dziennikarza śledczego Jána Kuciaka i jego narzeczonej Martiny. Kušnírovej.

We współpracy ze Stowarzyszeniem Democracy Festivals Association, Forum 2000 oraz Fundacjami Pontis i Polis na Festiwalu  Demokracji skupimy  się na aktualnych problemach demokracji lokalnej podczas wydarzenia społeczności partycypacyjnej, które postrzega miasto z jego bezpośrednim wpływem na codzienne życie obywateli jako pole  boju demokracji XXI wieku.

W ramach projektu Kultura kultury chcemy przyjrzeć się warunkom pracy i wartościom sektora kultury oraz zdefiniować kulturowe wzorce przyszłości, także w świetle obecnego kryzysu COVID. Uważamy, że potrzebne jest nowe podejście do tworzenia zrównoważonych scen kulturowych i kulturowych modeli biznesowych

Aby pokazać, w jaki sposób regiony przemysłowe mogą zdywersyfikować swoje gospodarki i zbliżyć się do sektora kreatywnego, utworzymy projekt Cross-Border FabLab i project Platform (A), które łączą sztukę i technologię oraz umożliwiają artystom korzystanie z najnowocześniejszych technologii w celu znalezienia rozwiązań dla najpilniejszych problemów społecznych.

W ramach Spotkania Wolontariatu Europejskiego 2026 chcemy zmapować pozornie nieznaczny wpływ  mobilności młodych ludzi na integrację europejską. Sprowadzimy do Żyliny wszystkich byłych i obecnych wolontariuszy UE, aby mogli wymienić się doświadczeniami i porozmawiać o tym, jak europejska mobilność zmieniła ich życie i światopogląd.

Przeczytaj więcej o Beskidach i naszej kandydaturze →